Kenyataan PM Menandakan Berakhirnya Zaman Ego Besar Air Asia?
Apabila Air Asia membuat keputusan enggan berpindah ke Kuala Lumpur International Airport 2 (KLIA2) pada 9 Mei 2014 seperti yang diumumkan oleh kerajaan, ia bukanlah satu kejutan yang terlalu besar kepada mereka yang mengikuti perjalanan syarikat tambang murah paling berjaya ini.
Syarikat ini ditadbir oleh kumpulan manusia yang penuh keangkuhan dan merasakan mereka memberi sumbangan besar kepada negara sehingga ia kebal dari segala tindakan.
Para pemegang saham Air Asia mempunyai yang sangat baik dengan koridor kuasa negara terutamanya pada era pentadbiran Pak Lah.
Apabila pentadbiran Pak Lah berakhir mereka mengambil bekas Menteri Perdagangan Antarabangsa (MITI), Tan Sri Rafidah Aziz sebagai pengerusi Air Asia X.
Namun kenyataan tegas Perdana Menteri hari ini mungkin menyaksikan episod baru urus tadbir penerbangan awam yang lebih baik.
Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Tun Razak hari ini menegaskan, AirAsia tiada pilihan melainkan berpindah ke klia2 seperti yang dijadualkan dan Terminal Penerbangan Tambang Murah (LCCT) di Sepang pula tetap akan ditutup pada 9 Mei ini.
Sungguhpun kenyataan Mohd Najib diiringi dengan kenyataan berlapik:"Kalau mereka buat kenyataan enggan berpindah, itu bunyinya seperti kenyataan yang sombong.
Tetapi kalau mereka sebut ada sebab untuk keberatan berpindah dan ingin berunding dengan kerajaan, saya fikir cara seperti itu lebih sesuai."Sebagai sebuah kerajaan, kita akan teliti kalau mereka ada masalah.
Tetapi apa yang saya ingin tekankan ialah berdialog dengan kerajaan menerusi MAHB.Namun ia seharusnya memberi isyarat jelas kepada Air Asia bahawa zaman "keangkuhan" mereka mungkin sudah berakhir.
Sebelum ini apa sahaja keputusan dan pandangan MAHB selaku pihak berkuasa lapangan terbang dibantah atau dikritik oleh mereka.
Tidak cukup itu pada Februari 2014, berbangga dengan rekod keuntungan Air Asia, Tony Fernandes yang tidak berpuas hati dengan beberapa tindakan MAHB dalam isu KLIA 2 dan cukai lapangan terbang mengkritik MAHB.
Antara lain beliau menggesa MAHB supaya mula menguruskan keuntungan dengan bijak supaya dapat mengelakkan dari membebankan pembayar cukai.
Fernandes juga mengkritik MAS dan MAHB kerana terus berbelanja dan rugi."It's supposed to be profit-making. This just hurts decent players in the business when they're spending like there's no tomorrow," said Fernandes.
"MAHB yang jelas telah lama bersabar dengan Air Asia akhirnya bertindak balas menjawab komen tersebut.
This has resulted in several enquiries being directed to MAHB especially by the shareholders. While it is not MAHB's policy to comment on statements made by our partners but in this case we had been advised that as a public listed company, we need to correct the information related to MAHB.
MAHB wishes to clarify that since it was incorporated 22 years ago, its financial performance has been showing consistent profits yearly.Over the last 15 years since being public listed, MAHB has continually paid the concession fees and taxes to the government, issued dividends to shareholders, paid incentives to airlines, and remained profitable.
Since 2002, AirAsia has been a beneficiary of MAHB's strong financial performance as it has received the most incentives over the last 10 years from MAHB, despite it not being the airline that contributed the highest number of passengers or revenue.
MAHB had specifically introduced an incentive programme to support the growth of AirAsia, at its infancy stage.
This had facilitated AirAsia's growth to become the successful airline that it is today.
Ini tentulah satu kejutan kepada Fernandes yang selama ini cuba memprojekkan Air Asia sebagai sebuah syarikat tanpa bantuan kerajaan.
Bantuan MAHB kepada Air AsiaPada 20hb Mei 2008, Menteri Pengangkutan telah mengesahkan di Dewan Rakyat bahawa AirAsia telah berhutang cukai lapangan terbang (airport tax) berjumlah RM 110 juta daripada tahun 2002 sehingga 31-03-2008.
Cukai ini sebenarnya dibayar oleh pengguna kepada Air Asia dan Air Asia sepatutnya menyerahkannya kepada MAHB. Namun selama hampir 6 tahun, Air Asia menyimpan wang cukai ini tanpa diambil apa-apa tindakan oleh kerajaan ketika itu.
Air Asia hanya mengembalikan Cukai tersebut pada tahun 2009. Menurut Dewan Rakyat, sehingga September 2009, AirAsia telah melangsaikan semua hutang mereka kepada MAHB yagn berjumlah RM112.06 juta.
Jumlah ini sebenarnya diskaun daripada jumlah kutipan sebenar sebanyak RM132.1 juta.
Menurut kenyataan Timbalan Menteri Pengangkutan di Dewan Rakyat pada Disember 2009 kepada soalan YB Wee Choo Keong,"MAHB dan AirAsia bersetuju bahawa AirAsia perlu membayar RM111.6 juta selepas potongan RM25 juta sebagai "incentive". Daripada RM25 juta, RM21 juta diberikan kepada AirAsia dan RM4 juta kepada AirAsia –X.
Amaun yang diberikan kepada AirAsia adalah untuk menghargai AirAsia mempromosikan industri pelancongan.
Lihatlah keistimewaan yang diperolehi oleh Air Asia. Cukai Lapangan Terbang bukanlah cukai keuntungan atau cukai pendapatan.
Cukai Lapangan Terbang tidak ada kena mengena dengan Air Asia langsung. Ia dibayar oleh pelanggan Air Asia kepada kerajaan.
Air Asia hanya membantu kutipan sahaja apabila kos dimasukkan terus ketika pelanggan membeli tiket mereka.
Dalam kaedah perniagaan seperti ini Air Asia meraih "kelebihan" besar apabila boleh menggunakan terlebih dahulu duit cukai ini sebelum diserahkan kepada MAHB.
Malahan jika ada pelanggan yang tidak menaiki kapal terbang biar pun tiket yang termasuk cukai tadi telah dibayar, Air Asia tidak perlu membayar kepada MAHB.
Ini juga pernah menjadi kontroversi kerana Air Asia tidak pernah membayar kembali cukai tersebut kepada pelanggan.Kerap "Ugut" Kerajaan?
Setiap kali ada isu kontroversi membabitkan MAHB atau kerajaan, Air Asia bukan bersifat merayu tetapi bersifat bercakap gah seolah-olah merekalah penyelemat rakyat Malaysia yang mahu menggunakan kapal terbang tambang murah.
Air Asia pernah "mengugut" kerajaan secara tidak langsung untuk memindahkan Ibu Pejabatnya ke Jakarta, Indonesia sebagai reaksi tidak berpuas hati dengan sokongan kerajaan terhadap syarikat mereka.
Kemudian menafikannya apabila berlaku rundingan untuk penggabungan dengan MAS.
Apabila usaha penggabungan tersebut gagal kerana mendapat bantahan ramai, Fernandes mengumumkan pemindahan ibu pejabat serantau beliau ke Jakarta.
Pada 2012, Ahli Parlimen Wangsa Maju. Wee Choo Keong sekali lagi mengkritik Air Asia,"Dulu, mereka mahu pindahkan ibu pejabat ke Indonesia tetapi apabila ditawarkan peluang bertukar saham dengan Malaysia Airlines System Bhd. (MAS), mereka tidak jadi pindah.
Kini apabila perjanjian pertukaran itu dibatalkan, AirAsia mahu pindahkan pula hab mereka ke Jakarta."Ini tidak betul, kerajaan jangan tunduk lagi kepada tuntutan-tuntutan mereka.
Kita tidak perlukan sebuah syarikat yang hanya akan memihak kepada negara apabila semua keputusan memenuhi permintaan mereka.
"Tetapi apabila ada keputusan tidak memihak, mereka merajuk dan mahu memindahkan syarikat pula. Kita tidak perlukan syarikat seperti ini yang dikawal oleh individu yang lebih mengutamakan kepentingan sendiri berbanding negara," jelasnya.
Menurut Choo Keong, isu perjanjian pertukaran saham dengan MAS merupakan antara bukti sikap tidak bertanggungjawab AirAsia."Mereka kata perjanjian pertukaran saham itu bertujuan membantu MAS untuk terus berkembang maju tetapi kita boleh lihat, ia memberi kelebihan kepada AirAsia terutamanya dari aspek penggunaan kemudahan," ujarnya,
Apakah kenyataan Mohd Najib menandakan berakhirnya zaman keegoaan Air Asia sehingga kerap kali melampaui MAHB atau sekadar satu lagi cubaan Tony Fernandes menguji sempadan kuasa supaya beliau mengetahui di mana arah tuju para pelobi beliau untuk bergerak selepas ini?
9 Mei 2014 akan menjadi titik penentu siapa yang menang – Kerajaan atau Air Asia?