Sebulan kemudian, sepucuk lagi surat Ummi menyusul. Kali ini untuk memaklumkan dia menarik balik dakwaan-dakwaan tersebut.
Saya berasa hairan mengapa pula kali ini dia menafikan apa yang didakwanya sebelum itu.
Sementara itu, polis meneruskan pemerhatian ke atas segala aktiviti Timbalan Perdana Menteri, seperti mana lumrah dilakukan mereka.
Walaupun sekiranya saya menyuruh mereka jangan melakukannya, saya yakin mereka tidak akan ikut.
Kali ini mereka mempunyai bukti, termasuk gambar-gambar dan pengakuan beberapa orang yang terbabit.
Apabila KPN baru, Tan Sri Abdul Rahim Noor dan pegawai penyiasatnya Tan Sri Musa Hassan mengemukakan bukti kepada saya, barulah saya sedar yang saya tidak lagi boleh mengetepikannya.
Lalu saya berkata saya mahu berjumpa dengan kesemua saksi dan berbincang dengan mereka secara peribadi. Tindakan itu agak rumit kerana ia bermakna saya membabitkan diri secara terus dengan perkara berkenaan.
Pada waktu itu saya sedang dalam proses mencari penyelesaian kepada krisis mata wang. Ia merupakan sesuatu yang saya perlu memberikan perhatian penuh memandangkan Sukan Komanwel 1998 akan diadakan.
Sukan tersebut amat penting bagi saya, dan itulah sebabnya saya berasa tidak selesa kerana isu terbaru itu juga memerlukan perhatian saya.
Tidak lama kemudian saya bertemu dengan kesemua saksi secara individu dan tertutup di kediaman rasmi saya, Sri Perdana, Kuala Lumpur.
Saya memberikan kepada mereka jaminan bahawa segala yang dibincangkan adalah rahsia dan saya hanya mahu mendengar sendiri cerita-cerita tersebut.
Di antara saksi termasuk Azizan Abu Bakar, pemandu isteri Anwar, Datin Seri Dr Wan Azizah Wan Ismail.
Menurut polis Anwar meliwat Azizan beberapa kali, jadi saya bertanya kepada Azizan mengenai segala dakwaan itu. Sememangnya dia berasa amat takut kerana Anwar ketika itu Timbalan Perdana Menteri.
Disebabkan itu mesyuarat di antara kami mendapati dirinya begitu takut dan tidak keruan.
Azizan memberitahu segala-gala secara terperinci tentang kejadian itu.
Dia berkata dia amat takut kerana Anwar seorang yang begitu berkuasa dan boleh memberikannya masalah besar. Itulah sebabnya dia mengaku tidak berani melawan.
Saya sedar betapa payah untuk mengingat kembali tarikh sebenar dan waktu segala-galanya berlaku. Itulah sebabnya saya tidak mementingkan sangat butiran-butiran tersebut.
Pada saya pertemuan tersebut mencukupi untuk meyakinkan saya bahawa Azizan bercakap benar.
Di mahkamah, tarikh sebenar dan waktu amatlah penting dan cukup bagi digunakan sebagai bahan bukti sama ada untuk menghukum atau membebaskan seseorang tertuduh, tetapi saya juga percaya para peguam dan hakim juga tidak mungkin mudah mengingati secara terperinci dan dengan tepat apa yang mereka lakukan setahun lalu.
Sesetengah orang mungkin menyimpan catatan dalam diari, tetapi saya rasa tidak siapa pun yang mencatatkan segala-gala yang mereka lakukan setahun lalu.
Saya turut menemuramah empat orang wanita yang memberitahu saya mereka dipujuk oleh seorang lelaki India bernama Nalla supaya pergi berjumpa dengan seseorang yang amat berkuasa.
Beliau dikatakan membawa wanita-wanita tersebut secara berasingan ke sebuah rumah di Bukit Kenny, sebuah kawasan eksklusif orang-orang kaya di Kuala Lumpur. Di sana mereka bertemu dengan seorang yang mereka mengenali sebagai Timbalan Perdana Menteri.
Mereka disuruh menanggalkan pakaian dengan tujuan melakukan hubungan seks. Dua daripada mereka enggan melakukannya, tetapi yang dua orang lagi bersetuju.
Mereka mengaku bersedia untuk mengadu kepada polis dan kepada saya, tetapi mereka berkeras tidak mahu hadir di mahkamah untuk memberi keterangan.
Pihak polis memberikan taklimat terperinci kepada saya mengenai hasil penyiasatan mereka serta pendapat mereka berhubung segala bukti yang dikumpulkan.
Mereka juga mengaku beryakinan bahawa kesemua saksi yang mengadakan pertemuan dengan saya bercakap benar.
Berhadapan dengan segala maklumat daripada polis dan hasil temuramah saya sendiri, saya berasa terpanggil untuk melakukan sesuatu.
Saya tidak boleh membiarkan orang berkarakter seperti itu menggantikan saya sebagai Perdana Menteri Malaysia, malahan saya langsung tidak mahu beliau dalam kerajaan.
Segala tindakan dan kemunafikannya berselindung di sebalik wajah seorang yang alim tidak boleh diterima. Saya juga tidak dapat menerima cara-cara keji yang digunakan beliau untuk memerangkap orang dan seterusnya memastikan mereka menutup mulut.
Saya kemudian memanggil kesemua Menteri Besar UMNO, Ketua Menteri dan ketua-ketua negeri ke Sri Perdana untuk bermesyuarat. Saya juga mengarahkan pihak polis supaya memaklumkan kepada kesemua saksi bersedia untuk dipanggil.
Kemudian saya memberi taklimat kepada pemimpin-pemimpin parti tersebut mengenai apa yang saya dimaklumkan mengenai Anwar. Saya menunjukkan kepada mereka gambar-gambar kesemua saksi.
Saya bertanya kepada mereka sama ada mahu menyoal kesemua saksi, tetapi setelah berbincang sesama sendiri mereka menyatakan keyakinan terhadap apa yang didakwa dan tidak berasa perlu untuk menemuramah saksi-saksi tersebut. Saya tanya mereka apa tindakan yang harus saya ambil. Saya berkata sekiranya saya menyembunyikan bukti dan membenarkan Anwar meneruskan tugasnya, lambat laun apa yang dilakukannya akan dibongkar jua dan digunakan untuk memeras ugutnya.
Dan dengan demikian dia akan terus terdedah kepada bahaya bukan hanya kepada diri sendiri, tetapi juga kepada Malaysia.
Malahan saya juga akan terbabit sekiranya diketahui saya sememangnya tahu segala yang berlaku tetapi gagal mengambil sebarang tindakan.
Jika itu berlaku saya pasti dituduh bersekongkol menutup perkara tersebut.
Macam mana sekali pun, saya tidak boleh membenarkan beliau terus memegang jawatannya. Saya perlu melakukan sesuatu yang betul dan menyingkir beliau.
Saya juga merasakan apabila orang ramai mengetahui tindakan yang saya ambil, saya yakin mereka akan bersetuju.
Seterusnya para pemimpin yang mengadakan pertemuan dengan saya sebulat suara menyetujui rancangan saya dan berkata mereka akan menyokong saya sekiranya berlaku sesuatu.
Berbeza daripada proses untuk menyingkir seseorang hakim, tindakan untuk menyingkir Anwar tidak perlu mematuhi sebarang prosedur Perlembagaan.
Sebagai Perdana Menteri saya mempunyai kuasa untuk menyingkir beliau daripada jawatan Timbalan Perdana Menteri selain menggugurkan beliau daripada Kabinet, seperti mana saya mempunyai kuasa untuk melantik beliau.
Bagaimana pun, selepas beliau berhenti menjadi anggota kerajaan, beliau masih menjadi ahli UMNO dan Timbalan Presiden parti itu. Itu juga tidak dapat diterima.
Hakikatnya, penyingkirannya sebagai Timbalan Presiden dan ahli parti hanya boleh dilakukan dengan persetujuan Majlis Tertinggi UMNO.
Pada masa itu saya juga sedang serius membuat rancangan untuk berundur, jadi saya perlu membuat keputusan segera.
Pada 2 September 1998 saya mengeluarkan kenyataan melalui agensi berita Bernama bahawa Timbalan Perdana Menteri Datuk Seri Anwar Ibrahim telah dipecat daripada Kerajaan.
Pada waktu itu ramai orang telah membaca buku Khalid Jafri yang disebarkan juga kepada kesemua perwakilan di Perhimpunan Agung UMNO. Buku tersebut juga laris dijual di pasar-pasar malam.
Ramai yang mengetahui tentang surat Ummi Hafilda, tetapi kebanyakannya sama ada tidak menyedarinya atau tidak yakin apa yang berlaku.
Rata-rata ramai yang mempercayai pemecatan Anwar satu tindakan bermotifkan politik kerana bukan rahsia lagi usaha beliau untuk menjejaskan kredibiliti saya dan menghakis sokongan terhadap saya di kalangan ahli UMNO.
Para penyokong beliau menuduh saya mengamalkan kronisme dan rasuah hinggakan sewaktu Perhimpunan Agung UMNO 1998 ada di antara mereka yang secara terbuka mengkritik saya dan kepimpinan saya.
Orang ramai sedar Anwar sebenarnya orang di sebalik serangan tersebut, tetapi pada waktu itu saya masih belum bersedia untuk mengumumkan segala salah lakunya. Saya hanya sekadar memberikan isyarat tetapi tidak mendedahkannya semasa menyampaikan ucapan penutup.
Apa yang saya dedahkan secara terperinci kepada pihak Menteri Besar dan pemimpin-pemimpin UMNO tidak dapat didedahkan kepada orang ramai. Disebabkan itulah ramai yang menganggap tindakan saya menyingkirkan Anwar disebabkan kebimbangan kononnya Anwar akan menggulingkan saya.
Hingga sekarang pun masih payah bagi saya untuk menerangkan dengan meyakinkan bahawa sebenarnya saya tidak takut segala ini berlaku. Dengan kepercayaan saya masih popular di kalangan majoriti ahli UMNO, saya terus yakin akan berjaya mengatasi sebarang cabaran daripada Anwar.
Saya berjaya mengatasi Tengku Razaleigh Hamzah dan Tun Musa Hitam – kedua-duanya tokoh UMNO yang terbukti berpengaruh, sementara Anwar pula hanya seorang individu dari luar yang pernah memusuhi parti di masa lalu.
Saya telah mendidik dan membentuk beliau dan membantu beliau naik dalam UMNO sehingga menjadi Timbalan Presiden dan seterusnya Timbalan Perdana Menteri.
Saya yakin seluruh ahli UMNO dapat melihat bagaimana beliau sebagai anak didik saya bersikap begitu tidak mengenang budi dan tidak sabar, apatah lagi bagi seorang muka baru.
Di kalangan veteran parti beliau hanya seorang yang berlagak – seorang yang telah mengguris hati ramai penyokong serta tokoh dalam kerakusannya untuk membolos diri naik ke atas.
Mungkin beliau mempunyai barisan penyokong yang komited dan kuat – yang sanggup menuruti dan berhutang budi dengan beliau atau untuk kepentingan lain. Bagaimana pun, saya yakin akan dapat mengatasi beliau sekiranya beliau mencabar.
Dakwaan saya menyingkirkan beliau kerana takut beliau akan menggulingkan saya tidak berasas sama sekali.
Saya menyingkir beliau di atas dua sebab – bahawa beliau tidak sesuai meneruskan perkhidmatan dalam kerajaan dan beliau juga tidak sesuai menggantikan saya sebagai Perdana Menteri.
Sekarang saya terpaksa membawa kes Anwar ke Majlis Tertinggi UMNO. Dan kerana kesemua Menteri Besar yang saya telah yakinkan tentang perkara tersebut juga ahli Majlis Tertinggi, saya percaya akan mendapat sokongan padu daripada mereka.
Tetapi Anwar juga seorang ahli parti, malahan Timbalan Presiden. Ini bermakna beliau akan hadir pada mesyuarat Majlis dan duduk di sebelah saya.
Mesyuarat bagi menentukan nasib Anwar diadakan beberapa hari kemudian di ibu pejabat UMNO di Pusat Dagangan Dunia Putra.
Saya memulakan mesyuarat dengan menerangkan secara terperinci rasional di sebalik tindakan menyingkir beliau daripada kerajaan. Dan dengan pihak yang dimaksudkan duduk di sebelah saya, suasana amat tegang dan saya tidak berasa selesa.
Tetapi saya tidak mempunyai pilihan – saya tidak dapat mengarahkan beliau supaya keluar kerana sebagai seorang ahli beliau berhak hadir dalam mesyuarat.
Setelah saya habis menerangkan rasional tindakan saya itu, saya memberikan peluang kepada Timbalan Presiden UMNO untuk menjawab segala tuduhan terhadapnya selain memberi sebab kenapa beliau tidak patut dipecat.
Sepanjang keterangannya, Anwar tidak sekali pun menyentuh persoalan mengenai homoseksual, tetapi hanya memberi penumpuan kepada hubungan beliau dengan wanita.
Dia bertegas mengatakan tidak melalukan sebarang yang luar biasa. Beliau berkeras berkata semua termasuk ahli-ahli Majlis Tertinggi juga pernah melakukan perkara sama.
Dia menepuk meja sekali dua bagi menunjukkan kemarahan.
Kesemua ahli Majlis mendengar apa yang dikatakannya tanpa sekali pun menyampuk atau menyuruh beliau berhenti.
Setelah habis, ahli yang pertama bercakap ialah Datuk Paduka Ibrahim Ali. Beliau mengaku mengenali Anwar sejak sekian lama – sejak tahun-tahun 1970an dan kedua-dua mereka pernah ditahan di Pusat Tahanan Kamunting.
Beliau mengkritik Anwar kerana menepuk meja dan seterusnya berkata beliau mahu mempercayai apa yang dikatakan kerana beliau telah membaca buku Khalid Jafri dan juga surat Ummi Hafilda (salinan surat tersebut sebenarnya disebarkan secara terbuka.)
Ibrahim berkata Anwar bukan saja patut dipecat daripada jawatan Timbalan Perdana Menteri, tetapi juga daripada jawatan Timbalan Presiden UMNO dan ahli UMNO.
Seperti lumrah prosedur yang saya sentiasa ikuti, saya membenarkan semua orang berhujah. Ramai yang menyatakan pendapat, kebanyakannya menentang Anwar, tetapi tidak selantang Ibrahim.
Mereka menyokong tindakan saya memecatnya daripada jawatan Timbalan Perdana Menteri, dan selepas itu ada di antara mereka yang mencadangkan Anwar disingkir daripada jawatannya dalam UMNO. Ada yang menggesa supaya keahlian UMNO beliau ditarik balik.
Saya masih tidak bersedia untuk membincangkan tindakan yang akan diambil. Semua orang telah bercakap dan saya menyuruh Anwar memberikan reaksi kepada segala pandangan oleh ahli-ahli Majlis.
Beliau enggan dan seterusnya berdiri dan meninggalkan mesyuarat.
Selepas itu saya bertanya kepada Majlis apa yang harus dibuat. Saya mengingatkan mereka berhadapan dengan dua pilihan: penyingkiran sebagai Timbalan Presiden dan penyingkiran daripada parti.
Majoriti menyetujui tindakan penyingkiran, yang bermakna Anwar tidak lagi memegang jawatan Timbalan Presiden.
Jam hampir tengah malam apabila mesyuarat berakhir, tetapi saya tidak pulang kerana perlu menandatangani beberapa surat, sementara yang lain-lainnya meninggalkan ruang. Saya diberitahu para penyokong Anwar berkumpul di tingkat bawah, tetapi polis akan memastikan tidak berlaku sebarang perkara yang tidak diingini.
Tidak lama kemudian apabila saya menuju ke bawah saya mendapati kira-kira 60 orang penyokongnya dalam keadaan marah. Mereka membaling botol plastik ke arah saya sebelum saya sempat memasuki kereta. Mereka menjerit dengan marah dan mengeluarkan kata-kata termasuk 'zalim' dan 'diktator'
Sebenarnya Anwar telah menjemput kumpulan yang setia dengan beliau ke situ. Beliau juga telah bercakap dengan mereka selepas keluar daripada mesyuarat.
Dengan dilindungi pengawal peribadi dan anggota polis, saya yakin mereka tidak akan dapat mencederakan saya kerana keadaan terkawal.
Sejak sekian lama sehingga pada malam itu saya biasa berhadapan dengan orang yang menghormati saya ke mana saja saya pergi, tetapi kali ini merupakan pengalaman berbeza. Saya terkejut melihat para penyokong Anwar di situ.
Walaupun di masa-masa lampau beberapa orang tokoh pernah dipecat, termasuk Datuk Harun Idris, Aziz Ishak dan juga diri saya sendiri, namun keadaan seperti yang berlaku pada malam itu tidak pernah terjadi.
Pada pengalaman saya drama yang berlaku itu sememangnya stail Anwar. Selepas beliau dipecat, beliau terus mengapi-apikan pengikutnya.
Beliau menjelajah ke seluruh negara memberitahu orang ramai kononnya pemecatan itu sebahagian daripada konspirasi untuk menggagalkan rancangannya beliau untuk menjadi Perdana Menteri, dan kononnya segala-gala yang berlaku tidak lain daripada percaturan politik.
Beliau tidak pun menyebut atau pun menyentuh keterlibatannya dalam aktiviti-aktiviti tidak bermoral.
PAS yang mengecamnya sewaktu berada di dalam UMNO kini mempertahankan beliau.
Ahli Parlimen PAS Mohamad Sabu yang sebelum itu sentiasa menyelitkan bayang-bayang kegiatan homoseksual dan tidak bermoral Anwar kini begitu teruja hinggakan seolah-olah memeluknya erat.
Seterusnya ahli-ahli PAS mengadakan perhimpunan dan menarik hingga seramai 30,000 orang di mana saja Anwar berucap. Kebanyakan mereka ahli PAS atau penyokong parti itu. Ada juga ahli UMNO yang turut hadir.
Saya tidak mahu menjadikan kempen riuh di serata negara beliau sebagai satu isu besar kerana Sukan Komanwel sedang berlangsung. Tentu sekali tidak sesuai bagi saya menjelajah ke seluruh negara untuk menerangkan keadaan sebenar.
Ia merupakan sesuatu yang rumit – bukan sesuatu yang mudah diterangkan kepada audiens yang besar.
Saya, bagaimana pun, memanggil kesemua pemimpin UMNO akar umbi untuk memberikan penjelasan. Kebanyakannya mempercayai apa yang saya terangkan tetapi ada juga yang melemparkan perkataan-perkataan kesat dan meninggalkan perjumpaan.
Sememangnya payah untuk meyakinkan orang ramai bahawa Anwar bukannya dimangsakan atau pun simbol kemurnian yang sentiasa dilaungkannya.
Telah begitu lama beliau bersama para pemimpin UMNO bahagian serta ahli-ahli. Ini kerana saya merestui beliau membantu memantapkan talian hubungan dan komunikasi dia antara pejuang parti dan akar umbi.
Tetapi beliau menggunakan peluang tersebut untuk mempromosikan diri, terutama di kalangan orang kampung. Beliau berjaya memimpin dan mengimamkan orang Islam dalam solat berjemaah dan menyampaikan khutbah-khutbah yang meyakinkan.
Dalam keadaan sedemikian amat payah bagi orang ramai mempercayai beliau melakukan perkara-perkara yang bertentangan dengan ajaran Islam.
Pada pemikiran mereka, jika beliau seorang yang baik, orang yang menuduhnya , iaitu saya, semestinya jahat. Begitu mudah dan ringkas pendirian mereka – pendirian yang dengan liciknya dibentuk oleh seorang yang pakar dalam berhujah dan payah dibidas.
Akhirnya saya digambarkan sebagai tidak adil di mata ramai rakyat Malaysia yang alim.
Beberapa hari selepas pemecatan Anwar daripada Kerajaan, ketua pembangkang di Parlimen Lim Kit Siang mengeluarkan satu kenyataan media bahawa saya sebagai Perdana Menteri mempunyai tanggung jawab untuk memberikan penjelasan kepada rakyat dan masyarakat antarabangsa berhubung pemecatan Anwar.
Presiden Aliran, P. Ramakrishnan juga berkata rakyat berhak diberitahu sebab-sebab Anwar dipecat.
Lagi pun, terdapat 14 NGO mengeluarkan kenyataan media bersama mendesak supaya saya "menerangkan dengan betul" mengenai penyingkiran Anwar.
Dengan suara dan desakan yang semakin lantang dari pelbagai pihak meminta saya memberikan penjelasan, saya pun mengadakan satu sidang media di pejabat saya pada 22 September.
Di sidang media itu, seorang wartawan bertanya mengapa saya memecat Anwar sebagai Timbalan Perdana Menteri, Menteri Kewangan dan Timbalan Presiden UMNO.
Saya menjelaskan pada mulanya saya sendiri tidak mempercayai segala dakwaan homoseksual terhadap Anwar, tetapi kemudian semakin yakin selepas menemuramah pasangan-pasangan Anwar.
Anwar kemudian mengemukakan saman malu RM100 juta terhadap saya.
Mahkamah Tinggi kemudian membatalkan tindakan saman tersebut kerana saya dilindungi prinsip kebenaran dan perlindungan bersyarat (qualified privilege).
Dalam perundangan kebenaran merupakan pembelaan lengkap dalam kes saman malu.
Menurut Mahkamah Tinggi, sebagai Perdana Menteri saya mempunyai tanggung jawab di bawah undang-undang selain tanggung jawab moral dan sosial untuk memaklumkan kepada seluruh negara berkenaan perkara-perkara berkaitan Anwar dan kelayakan beliau memegang jawatan-jawatan awam. Perkara tersebut telah menjadi isu kepentingan awam.
Saya mempunyai tanggung jawab untuk menerangkan kepada negara reaksi Kerajaan dan UMNO berhubung beberapa serangan serta dakwaan oleh Anwar.
Kesemuanya merupakan isu-isu am kepentingan awam, yang mereka mempunyai sebab dan kepentingan untuk dimaklumkan.
Mahkamah Tinggi berkata tindakan saya dilakukan dengan jujur dan tidak bertujuan jahat apabila saya bercakap mengenai Anwar. Oleh itu, saya dilindungi pembelaan bersyarat.
Mahkamah Rayuan tidak membenarkan rayuan Anwar dan mengulangi apa yang dikatakan oleh Mahkamah Tinggi, iaitu saya dilindungi pembelaan kebenaran dan pembelaan bersyarat.
Mahkamah Persekutuan juga tidak membenarkan permohonan Anwar supaya dibenarkan membuat rayuan. Mahkamah tersebut mengekalkan keputusan Mahkamah Tinggi.
Sementara itu, beberapa perkembangan di Indonesia menggalakkan lagi Anwar dan penyokongnya.
Pada 21 Mei, 1998 Presiden Suharto digulingkan melalui tekanan demonstrasi jalanan yang berterusan dan besar-besaran. Mengambil iktibar daripada kempen anti Suharto di Indonesia, Anwar mula bercakap tentang reformasi dan menggambarkan saya sebagai korup dan lebih mementingkan kronisme.
Pada 20 September, sehari sebelum upacara penutup Sukan Komanwel, Anwar mengadakan perhimpunan besar di Dataran Merdeka di tengah-tengah bandar raya Kuala Lumpur yang juga merupakan tapak bersejarah di mana negara ini mengisytiharkan Merdeka pada 1957.
Lokasi tersebut pada beliau dan para penyokongnya merupakan sesuatu yang simbolik dan bijak, tetapi bagi ramai ahli UMNO, ia merupakan satu persendaan.
Perhimpunan tersebut sengaja diadakan pada masa yang sama dengan lawatan Queen Elizabeth II ke Gereja St Mary yang terletak di sebelah kawasan tersebut. Ini dilihat sebagai satu tindakan tidak menghormati lawatan seorang pembesar negara, tetapi Anwar tidak mempedulikannya.
Anggota polis ditempatkan di sekitar kawasan berkenaan dan memastikan Queen Elizabeth tidak diancam bahaya.